შემეცნებითი ბლოგი

ბლოგი არის ერთი ან რამდენიმე ადამიანის მიერ შექმნილი ვებ-საიტი, რომელიც განკუთვნილია რეგულარული ჩანაწერებისთვის. ჩანაწერი შეიძება იყოს ტექსტური სახის, ვიდეო ან აუდიო მასალა. ბლოგი, როგორც წესი, აღწერს სხვადასხვა მოვლენას, აძლევს მას ავტორისეულ შეფასებას, უკეთებს კომენტარს და სთავაზობს სხვებსაც განხილვის თემად; ზოგჯერ კი წარმოადგენს ონლაინ დღიურს, ავტორის პირად ცხოვრებაზე შექმნილს, მისი ყოველდღიური ცხოვრების აღმწერს; გადმოსცემს ავტორის პირად განცდებსა და ისტორიებს. ტიპიური ბლოგი, როგორც წესი აერთიანებს ტექსტს, გამოსახულებას, ბლოგების, ვებ-საიტების ლინკებს, სხვადასხვა თემასთან დაკავშირებულ მედიას. ბლოგისთვის, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია კომენტარების დატოვების შესაძლებლობა მკითხველებისთვის, რადგანაც ეს აახლოებს ბლოგერსა და მკითხველს, ხელს უწყობს მათ შორის დიალოგს. კარგი ბლოგერი ყოველთვის ითვალისწინებს მკითხველის კომენტარებს და ნელ-ნელა იხვეწება აღწევს პროგრესს მკითხველის ინტერესისა თუ გემოვნების დასაკმაყოფილებლად.

ბლოგების უმეტესობა ძირითადად ტექსტურია, შეიცავს ჩანაწერებს, მსჯელობას. თუმცა ზოგიერთი ბლოგი გარკვეული პროფილით მუშაობს, ორიენტირებულია, მაგალითად, ხელოვნებაზე - artblog, ფოტოგრაფიაზე - photoblog, ვიდეო მასალაზე – vlog, მუსიკაზე - MP3 blog, აუდიო მასალაზე – podcasting. მიკრო-ბლოგი ბლოგის განსხვავებული ფორმაა, რომელიც შედგება ძალიან მოკლე ჩანაწერებისგან. აქვე უნდა გამოიყოს ბლოგების სხვადასხვა სახელწოდება შემცველობის მიხედვით: ვიდეომასალების შემცველ ბლოგს ეწოდება – ვლოგი (Vlog); ბმულების შემცველ ბლოგს ეწოდება – ლინკლოგი (linklog); ჩანახატების, მონახაზების ან/და ესკიზების შემცველ ბლოგს ეწოდება - სკეჩბლოგი (Sketchblog); ფოტოსურათების შემცველ ბლოგს ეწოდება - ფოტობლოგი (Photoblog); შერეული მედიის შემცველ ბლოგს ეწოდება – ტამბლოგი (Tumblelog). იშვიათი ტიპის ბლოგს, რომელიც დაფუძნებულია (hosted) გოფერის პროტოკოლზე, ეწოდება ფლოგი (Phlog)
ბლოგები განსხვავდება იმითაც, თუ რა მოწყობილობაა გამოყენებული მათ შექმნაში. ბლოგს, რომელიც იწერება მობილური ტელეფონიდან შეიძლება ვუწოდოთ მობლოგი (Moblog).
პირადი/პერსონალური ბლოგი შეიცავს ყოველდღიური მოვლენების ამსახველ ჩანაწერებებს პიროვნების მიერ (იგივე ონლაინ დღიური). ეს არის ტრადიციული, ყველაზე გავრცელებული ბლოგის ფორმა. ბლოგის წარმოებას გააჩნია სენტიმენტალური ხასიათი. ბლოგერი წერს თავის ცხოვრებაზე ან ნებისმიერ წვრილმანზე ყოველდღიურობიდან, ძირითადად სევდიანი განწყობით, ან ირონიულად. აქტიურად გამოთქვამს საკუთარ მოსაზრებას და მკითხველს ახედებს საკუთარ სამყაროში. ზოგიერთი პირადი ბლოგი ძალიან პოპულარული ხდება, მაგრამ უმეტესობა მხოლოდ გარკვეული აუდიტორიით შემოიფარგლება.
უმრავლეს შემთხვევაში ბლოგი პირადია, მაგრამ არსებობს ბიზნეს მიზნებისთვის შექმნილი ბლოგებიც. ასეთი ბლოგი კომპანიაში გამოიყენება შიდა კომუნიკაციისათვის, კულტურის ზრდისთვის, ან გარე მარკეტინგის, ბრენდინგისა და საზოგადოებასთან ურთიერთობისთვის. ასეთი ფორმის გლოგს კორპორატიული ბლოგი ეწოდება და საკმაოდ წარმატებულადაა ათვისებული სხვადასხვა ქვეყანაში, თუმცა საქართველოში, შეიძლება ითქვას, რომ ახლა იკიდებს ფეხს, იდგმება პირველი ნაბიჯები ამ კუთხით.
ზოგი ბლოგი ფოკუსირებულია გარკვეულ თემაზე, როგორიცაა მაგალითად, პოლიტიკური ბლოგები, ბლოგი მოგზაურობასა და ტურიზმზე, მოდისა და სხვადასხვა „ივენთების“ შესახებ, კლასიკური ან სხვა სახის მუსიკის ბლოგები, იურიდიული ბლოგები. ბლოგი, რომელიც არ არის წესიერი ტიპის და გამოიყენება სპამისთვის ცნობილია როგორც — სპლოგი (Splog). ბლოგის ერთ-ერთი ტიპია კითხვა-პასუხზე დაფუძნებული ბლოგი, რომელიც პასუხობს შეკითხვებზე. შეკითხვები შეიძლება გაიგზავნოს მკითხველის მიერ ფოსტის, კომენტარის, ტელეფონის ან სხვა კომუნიკაციის საშუალებით. ქლოგი (Qlog) გამოიყენება პოდკასტებში თვალსაჩინოებისთვის ან ინტერნეტში ინფორმაციის გავრცელებისთვის. ბევრი ქლოგი იყენებს RSS სინდიკაციას როგორც კითხვებზე გაცემული პასუხების გამოქვეყნების საშუალებას.
ბლოგზე საუბრისას ჩნდება სიტყვა„ბლოგოსფერო“, რომელიც ასე უნდა განიმარტოს: ბლოგოსფერო არის ყველა არსებული ბლოგის საერთო სახელი. რადგანაც სხვადასხვა და ძალიან ბევრი ბლოგი არსებობს, რომელიც ერთ სივრცეში - ინტერნეტ სივრცეშია განთავსებული ისინი შესაძლოა წარმოვიდგინოთ, როგორც ერთმანეთთან დაკავშირებული სისტემა ან ქსელი. ამ სოციალურ სივრცეში, „ბლოგოსფეროში“ წარმოებული განხილვები, მსჯელობები და დადებული მასალები უნდა მივიჩნიოთ საზოგადოებრივ აზრად, რომელიც გავლენას ახდენს მასების დამოკიდებულებაზე კონკრეტულ თემებსა და საკითხებზე. ხშირად სწორედ აქ ყალიბდება ხალხის ფართო მასების რადიკალური თუ ნეიტრალური პოზიცია.
ქართული ბლოგოსფერო ძალიან სწრაფად ვითარდება, უფრო და უფრო მეტი ადამიანი რეგისტრირდება ბლოგ სისტემებში. იზრდება სურვილი საკუთარი თავის გამოხატვისა და ხალხთან ამ სახის ურთიერთობისა. პირად ბლოგებზე ირჩევა საზოგადოებრივი პრობლემები, იწერება გასართობი, შემეცნებითი შინაარსის სტატიები.
გარდა პირადი ბლოგებისა ქართულ ბლოგოსფეროში უკვე გამოჩნდა პოლიტიკური შეხედულებების ამსახველი ბლოგები, კულინარიული ბლოგები, სილამაზესთან და ქალურ რჩევებთან დაკავშირებული მრავალ-ავტორიანი ბლოგები. ასევე ბლოგები ფოტოგრაფიის, მუსიკის, ბიზნესის, ეკონომიკისა და საბანკო–ფინანსური სექტორის შესახებ. აქტიურად ამუშავდა ქართული ბლოგინგის სისტემა log.ge, თუმცა ყველაზე პოპულარული ქართული ბლოგები მაინც უცხოურ დომენებზეა განთავსებული, უმეტესწილად Blogger.com და WordPress.com-ზე. მათი მომხმარებლები საკმაოდ საინტერესო სამყაროს ქმნიან ქართული ბლოგოსფეროს სახით და დიდწილად უწყობენ ხელს ქვეყანაში შექმნილ საზოგადოებრივ აზრს.
ქართველ ბლოგერებზე საკმაოდ ბევრი რამის დაწერა შეიძლება, ეს სფერო საკმაოდ კარგადაა განვითარებული, მაგრამ პრობლემა სხვა რამეა: ერთი შეხედვითაც ჩანს, რომ ხალხის ფართო მასებისთვის ბლოგინგი და ბლოგის კითხვის, ასე ვთქვათ კულტურაა არაა მაღალ დონეზე. ეს ჩანს ბლოგზე დატოვებული კომენტარებიდან: ერთ კონკრეტულ ბლოგზე ძირითადად შეხვდები მხოლოდ ბლოგერის მეგობართა კომენტარებს და სხვა, ფართო მკითხველისგან ნაკლებადაა ინიციატივა და სურვილი საკუთარი მოსაზრების დაფიქსირებისა, თუნდაც პოსტის შეფასებისა. მეგობრები კი ყოველთვის ობიექტურნი ვერ იქნებიან შეფასებისას. ეს კი ძალიან მნიშვნელოვანია, მეტი კარგი და საინტერესო, სასარგებლო ბლოგების არსებობისთვის.
შეჯამების სახით უნდა ვთქვათ, რომ ბლოგი ეს არის ერთი ან რამდენიმე ადამიანის მიერ შექმნილი საიტი ნებისმიერ თემაზე, სხვადასხვა პროფილით და ემსახურება პიროვნების მთლიანად რეალიზებას, საზოგადოებასთან კონტაქტს და საზოგადოებრივი აზრის შექმნას. ბლოგი არის საინფორმაციო-შემეცნებითიც და გასართობიც. ბლოგოსფერო სწრაფად განვითარებადი მოვლენაა და ამ მხრივ საქართველოშიც არის პროგრესი, იქმნება ახალი და ვითარდება ძველი, იზრდება მოთხოვნა ბლოგზე, როგორც სოციალურ ქსელზე.